Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ), Afet Yönetimi ve Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Azad Sağlam Selçuk, Hakkari’de gerçekleşen depremlere değindi ve yaz aylarında detaylı bir çalışma yapacaklarını belirtti.
Prof. Dr. Sağlam, “Bölgede kuzey-güney yönlü bir sıkışma var biliyoruz. Bölge deprem üretme potansiyeli olan yerlerden. Bu yıl yapacağımız çalışmalarla Yüksekova-Şemdinli fay zonunun aslında en son ne zaman deprem ürettiğini bulacağız. Bu hem Türkiye için, hem bizim için önemli bir bilgi olacak” açıklamasında bulundu.
Yüksekova’da art arda meydana gelen depremler vatandaşları tedirgin ederken, bölge en son pazar günü 4.4 ile sallandı. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Afet Yönetimi ve Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Azad Sağlam Selçuk, Hakkari bölgesinde 2 fayın bulunduğuna dikkat çekti ve bu faylardan birinin Şemdinli diğerinin ise Yüksekova fay zonu olduğunu ifade etti.
Söz konusu fayların 2012 yılında MTA’nın diri fay haritasında işaretlendiğini ileten Sağlam, “6 Şubat 2023 depremlerini yaşadıktan sonra maalesef ülkemiz biraz daha bu konularda hassas duruma geldi. Bölgede kuzey-güney yönlü bir sıkışma var biliyoruz. Yüksekova ve Şemdinli’de ise daha önceki yıllarda yapılan araştırmalarda zaten sismik boşluk olarak adlandırılmış. Sismik boşluk belli bir süredir deprem üretmeyen ve önümüzdeki yıllarda deprem üretme potansiyeli yüksek olan faylardan biri durumunu gösteren en önemli yerlerden biri” diyerek bölgeyi uyardı.
6 Şubat depremlerinden sonra gerilimin arttığının altını çizen Sağlam, “Evet, Yüksekova, Şemdinli fay zonu sismik boşluklardan bir tanesi, yani deprem üretme potansiyeli olan yerlerden bir tanesi” dedi.
KAPSAMLI OLARAK ARAŞTIRILACAK
Bu yıl içinde bölgede detaylı bir çalışma yapılacağını aktaran Azad Sağlam Selçuk, “Van YYÜ, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, Maden Tetkik ve Arama (MTA), AFAD ile hazırlanan “Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi: Yüksekova-Şemdinli Fay Zonu, Başkale, Erciş ve Tutak Fayı Projesi’, kapsamında Yüksekova-Şemdinli fay zonunun aslında en son ne zaman deprem ürettiğini bulacağız.” açıklamasında bulundu.
Bu araştırmayla, bölgede tarihsel dönemlerde ne zaman deprem üretildiğini bulup daha sonra ne zaman deprem olabileceğine yönelik bilgiye ulaşacaklarını aktaran Sağlam, “Bu hem Türkiye için hem bizim için önemli bir bilgi olacak. Çünkü Yüksekova, Şemdinli fay zonuna baktığınız zaman 1900’lü yıllardan günümüze kadar hiç büyük bir deprem üretmedi. Tarihsel dönem kayıtlarında da tam bir veri yok aslında. Yüksekova ile ilgili yani, büyük bir deprem var mı yok mu bunun bilgisi yok.” dedi.
HENDEKLER KAZIP ANALİZLER YAPILACAK
Hazırladıkları proje kapsamında, yapılacak çalışmanın önemini anlatan Sağlam, “Bir fay sadece bir deprem üretip bitmiyor. Deprem tekrarlanma aralığı var. Belli bir gerilim birikimi var. Bu birikim tekrarlarının ortaya çıkarılması için faylar boyunca hendek kazıları yapıyoruz. 30 metre uzunluğunda kısmen 4 ile 6 metre derinliğinde hendekler açıyoruz. Bu hendekler içerisinde faya ait öz geçmiş bilgilerine ulaşmaya çalışıyoruz.” ifadelerine yer verdi.
YÜKSEKOVA’NIN ZEMİNİ KÖTÜ
Yapılacak çalışmayla, doğru verilere ulaşılması durumunda birçok bilgiyi gün yüzüne çıkarmış olacaklarını belirten Sağlam, “Fayın nerden geçtiğini haritalayacağız. Yüksekova, zemini aslında kötü olan bölgelerden bir tanesi. Şemdinli, Yüksekova’ya nispeten daha iyi, daha kayalık zemin üzerindedir. O yüzden depremler olduğu zaman Şemdinli depremleri daha az hissediyor, Yüksekova’da bu kadar tedirgin olmasının sebebi biraz da zemin özellikleri.” dedi.
Sağlam, Yüksekova ilçesinde dikkat edilmesi gereken en önemli şeyin, evlerin deprem yönetmeliğine uygun yapılıp yapılmadığı olduğunu ifade etti ve “Yüksekova’da her an büyük bir deprem olabilir ama bu depremin tarihi ve kaç büyüklüğünde deprem üretebileceği ile ilgili bilgiler elimizde mevcut değil” diye konuştu.
